Ο Αρχάγγελος

Για τους κατοίκους του Αγίου Γεωργίου Νηλείας, αλλά και για ολόκληρο το Πήλιο, δύο υπήρξαν ως τα προπολεμικά χρόνια οι πιο θαυματουργές εικόνες στην Θεσσαλομαγνησία: η Παναγία Ξενιά στον Αλμυρό και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ στη Μονή Ταξιαρχών. Μια πολύ χαρακτηριστική εικόνα της λαϊκής πίστεως και ευσεβείας προς τον θαυματουργό Ταξιάρχη μας δίνουν τα καραβάνια των προσκυνητών, που κατέφθαναν για την πανήγυρή Του στις 6 Σεπτεμβρίου: οικογενειακώς, με τα πόδια, αλλά συνήθως με τα ζώα, όπου είχαν φορτωμένα τα απαραίτητα κλινοσκεπάσματα για την διανυκτέρευση στους χώρους της Μονής, ταξίδευαν ώρες ολόκληρες για χάρη του λατρεμένου τους Αγίου, καραβάνια ολόκληρα ανθρώπων που «μαύριζαν» τους βουνίσιους δρόμους μέχρι να φθάσουν στην μοναστηριακή αυλόπορτα.

Πανηγύρι

Αλλά και στις λιτανείες που γίνονταν προς τιμήν Του, συνέβαιναν αντιπαραθέσεις, κάποτε αρκετά έντονες, μεταξύ των κατοίκων διαφορετικών χωριών, για το ποιοί θα πρωτοπάρουν και θα κρατήσουν την εικόνα.

Για την ανεύρεση της θαυματουργής αυτής εικόνος, που απετέλεσε το «παλλάδιο» της Μονής επί αιώνες, αλλά και την παρηγορία εκατοντάδων ανθρώπων που ευλαβούνταν τον Αρχάγγελο, μας πληροφορεί ο λόγιος ιστορικός Γεώργιος Παππόπουλος:

«Ότε απεφασίσθη τω 15ω αιώνι η εκκαθάρισις των ερειπίων της πυρποληθείσης Ι. Μονής, γενομένης ανασκαφής αυτής, ανευρέθη τότε η ιερά εικών του Ταξιάρχου Μιχαήλ ως εκ θαύματος σώα και καθαρή, μόνον εις την όπισθεν κάτω γωνίαν είναι περίπου 20 εκατοστά ημίκαυστος ένα εκατοστόν βάθος, σημείον προς ένδειξιν της άλλοτε πυρποληθείσης Μονής. Αύτη η θαυματουργός ιερά εικών του Ταξιάρχου Μιχαήλ είναι έργον του 11ου η 12ου αιώνος. Σεμνύνεται δε η ειρημένη Μονή δια ταύτην την παλαιάν και θαυματουργόν εικόνα του Παμμεγίστου Ταξιάρχου Μιχαήλ, φημιζομένην εις όλην την χερσόνησον και την ανατολικήν Θεσσαλίαν, καθ ὅτι αύτη εις πάντα ασθενή, προσερχόμενον μετά πίστεως και ευλαβείας παρέχει την θεραπείαν παντοίας νόσου».

Η θέση της ήταν στο τέμπλο του παλαιού Καθολικού. Ο εικονιζόμενος Ταξιάρχης, αν και αυστηρός στην μορφή, ήταν αγαθός χορηγός υγείας και παρηγορίας, γι αυτό δεχόταν καθημερινώς σειρές ολόκληρες πονεμένων ανθρώπων. Χαρακτηριστικό των θεραπειών ήταν όχι μόνο η ίαση των ψυχοσωματικών νοσημάτων, αλλά και η συνακόλουθη ενίσχυση της πίστεως, καθώς και η συναίσθηση της αμαρτωλότητος, η μετάνοια και η μεταβολή του τρόπου ζωής όσων ήσαν άπιστοι και ζούσαν στην αμαρτία.

Ταυτόχρονα ο Άγιος ήταν και ο αυστηρός προστάτης της Μονής του, που δεν άφηνε ατιμώρητους όσους την επιβουλεύονταν. Οι παλιοί κάτοικοι του Αγίου Γεωργίου, είτε επειδή τα έζησαν προσωπικά, είτε έχοντας ακούσει σχετικές διηγήσεις των γονέων και των παππούδων τους, θυμούνται πολλά τέτοια θαυμαστά περιστατικά με ιαματικό η παιδευτικό περιεχόμενο. Μια τέτοια μαρτυρία μας λέγει τα εξής:

Στα παλιά τα χρόνια, επί Τουρκοκρατίας, ένας Τούρκος που ζούσε στην περιοχή, ήταν πολύ πλούσιος, με κτήματα και γίδια πολλά. Αυτός κάποτε αρρώστησε βαριά και παρά τα γιατρικά δεν γινόταν καλά. Έταξε, λοιπόν, και στον Αρχάγγελο, για τον οποίον άκουγε πως ήταν πολύ θαυματουργός. Και ο Άγιος, ας ήταν ο άρρωστος Τούρκος (δηλ. αλλόπιστος), τον έκανε καλά. Εκείνος, όμως, ξέχασε το τάμα του και ο Άγιος για να τον τιμωρήσει, κατέβηκε μια νύχτα στον ύπνο του και τον «μαύρισε στο ξύλο». Την επαύριο κιόλας, ο Τούρκος κάλεσε τον Ηγούμενο και έκανε «τισλίμ» (αφιέρωμα) στο μοναστήρι ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας του!

Άλλη φορά πάλι, τρεις χωριανοί από το χωριό του Αγίου Γεωργίου πήγαν μια νύχτα να ληστέψουν τον Γέροντα Γαβριήλ και χτύπησαν την πόρτα ζητώντας τον. Ο Γέροντας είπε να τους βάλουν μέσα, αλλά πριν τους φέρουν μπροστά του, να τους πάνε πρώτα στην Εκκλησία για να προσκυνήσουν τον Αρχάγγελο. Εκείνοι μη μπορώντας να κάνουν αλλιώς, πήγαν να ανάψουν κερί στο μανουάλι, αλλά με θαυμαστό τρόπο έμειναν εκεί κολλημένοι και με το χέρι παράλυτο! Τότε εξομολογήθηκαν με φόβο και δάκρυα στον Γέροντα την κακή τους πρόθεση και μόνον αφού εκείνος τους διάβασε συγχωρητική ευχή, μπόρεσαν να ξεκολλήσουν και να φύγουν άπρακτοι και τρομαγμένοι!

Την εκδημία του Γέροντα το 1911 ακολούθησε η παρακμή της Μονής και η εν τέλει ερήμωσή της (1920-1976). Κατά την θλιβερή εκείνη περίοδο, το άλλοτε πλούσιο μοναστήρι απέμεινε έρμαιο στη φθορά της εγκατάλειψης και στην ανθρώπινη πλεονεξία, που έφθασε στο αποκορύφωμά της με την κλοπή της εικόνος από αρχαιοκαπήλους, τον χειμώνα του 1976. Η απώλεια υπήρξε, πράγματι, ανεκτίμητη και ανεπανόρθωτη. Συναγερμός, ταραχή και θρήνος ξέσπασε στους κατοίκους του Αγίου Γεωργίου, που είχαν αναλάβει να «προστατεύουν» τον Άγιό τους, παίρνοντάς τον μαζί τους κάθε χειμώνα, κατά το ξεχειμώνιασμά τους στον χαμηλότερο οικισμό της Άνω Γατζέας. Τώρα, τι λόγο θα έδιναν στον Θεό για την ιεροσυλία που έγινε κάτω από τα μάτια τους, και μάλιστα καθώς άρχισε ήδη να πλανιέται η φοβερή υποψία πως η κλοπή της εικόνας ήταν προδοσία και «ξεπούλημα» συγχωριανών τους, για χάρη ενός ανόμου κέρδους;

Οι ιερόσυλοι δεν αποκαλύφθηκαν ποτέ και ο Αρχάγγελος μέχρι σήμερα σιωπά… Πολλοί θεωρούν την απώλεια της εικόνας αποτέλεσμα του αθέου τρόπου ζωής του συγχρόνου ανθρώπου. Ηλικιωμένη αη-γιωργίτισσα είπε κάποτε χαρακτηριστικά: «…Κοντά στον πόλεμο, τον έφερνε (τον Άγιο) η Κοινότητα για ασφάλεια στην Βαγγελίστρια στην Απάνω Γατζέα το χειμώνα. Και το ανεβοκατέβασμα τούτο της εικόνας γένουνταν πια δίχως ψαλμουδιές, λιβάνια και «κύριε λέησον». Άλλαξε ο κόσμος κοντά απ τόν μπόλεμο, σκλήρυνε, απίστησε. Για αυτό, φαίνεται, μας βαρέθηκε κι ο Άγιος - Ο Θεός να με συχωρές - κι πήρε τα μάτια του κι έφυγε...».

Ωστόσο, το σημερινό Κοινόβιο ζει καθημερινώς τη χάρη του Αγίου που σκεπάζει την Μονή Του• ο Αρχάγγελος εξακολουθεί να θαυματουργή σε δαιμονοπλήκτους και σε γυναίκες που δεν μπορούν να κάνουν παιδιά, ενώ παράλληλα εκδηλώνει προς τις μοναχές, αλλά και προς όλους όσοι Τον ευλαβούνται, με τρόπους θαυμαστούς, την προστατευτική Του φροντίδα.

Αν και η παρουσία Του είναι ολοζώντανη μέσα στη Μονή, η επιστροφή της εικόνας Του στην πρώτη της εστία είναι η πιο ιερή λαχτάρα της Αδελφότητος. Η βεβαιότητα πως ο Άγιος έχει την δύναμη, ως διάκονος του Παντοδυνάμου Θεού, να το κάνει, είναι ακλόνητη. Δεν μένει άλλο από θερμή προσευχή να το θελήσει και... γιατί όχι; Να εγκατασταθεί σαν «Άρχοντας» στον νέο Ι. Ναό, που με περισσή ευλάβεια και αγάπη χτίζεται προς τιμήν Του...

Η παλαιά εικόνα του Αρχαγγέλου

Πληροφορίες μας έχουν κάνει γνωστό ότι η παμπάλαια αυτή εικόνα του Αρχαγγέλου πουλήθηκε μετά την κλοπή της σε γκαλερί του εξωτερικού, ίσως της Γαλλίας ή της Αγγλίας. Όσοι έχουν τα μέσα και την διάθεση να βοηθήσουν την Αδελφότητα στην ανεύρεσή της, παρακαλούνται να το κάνουν, για να επιστρέψει το θαυματουργό αυτό κειμήλιο της Μονής στον τόπο του, αλλά και οι ίδιοι να έχουν την χάρη και την προστασία του Αρχιστρατήγου στη ζωή τους.

Η εικόνα έχει διαστάσεις 81εκ. Χ 51εκ. Η μορφή του Αρχαγγέλου εικονίζεται μέχρι πιο κάτω από την μέση. Είναι καλυμμένη με υποκάμισο, που αφήνει να φαίνεται μόνο το πρόσωπό του. Φορεί στρατιωτική στολή και κρατά σπαθί.