Μετόχια
Ἡ Μονή ἔχει τήν εὐλογία νά χρησιμοποιεῖ σήμερα ὡς μετόχι της ἕνα μονύδριο ἀφιερωμένο στή Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος, πού οἱ ντόπιοι συνηθίζουν νά ἀποκαλοῦν «Μεγα-Σωτήρα».
Ἡ θέση του εἶναι γραφικότατη. Τό παλαιό κτηριακό του συγκρότημα, μικρό καί πολύ χαριτωμένο, ὑψώνεται μέσα σέ μία ἥμερη φύση στή θέση «Κανάλια» τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Νηλείας, σέ ἕνα φυσικό ἐξώστη πού βλέπει τόν Παγασητικό.
Ἔξω ἀπό τήν πύλη του ἕνα εὐθυτενές κυπαρίσσι καταδεικνύει πρός τόν ἐπισκέπτη τήν ἀνάγκη τοῦ «πρός τά ἄνω βλέψαι»… καί πιό πέρα ἕνα ὑπεραιωνόβιο πλατάνι προσκαλεῖ στή σκιά καί στά δροσερά νερά του τούς ξωμάχους τῆς περιοχῆς καί κάθε κουρασμένο πού ζητεῖ ἀναψυχή. Λίγο πιό κεῖ, τά ἀπομεινάρια τοῦ παλιοῦ ἐλαιοτριβείου τῆς Μονῆς μπορεῖ νά ἔχουν σήμερα μόνο μουσειακή ἀξία, ἀλλά μαρτυροῦν εὔγλωττα γιά τήν κάποτε ζωντανή καί δραστήρια παρουσία τῶν ἀσκουμένων ἐκεῖ μοναχῶν, πού πότισαν ὄχι μόνο μέ τήν προσευχή καί τά δάκρυά τους, ἀλλά καί μέ τόν ἱδρῶτα τοῦ σωματικοῦ τους κόπου, τόν ἱερό αὐτό τόπο. Ἐπιθυμία καί στόχος τῆς Ἀδελφότητός μας εἶναι, σύν Θεῷ, ἡ δημιουργία στό σημεῖο αὐτό ἑνός ὀργανωμένου μουσειακοῦ χώρου, ὅπου ὁ ἐπισκέπτης θά μπορεῖ νά θαυμάσει, ὡς ἔκθεμα πιά, τό ἐλαιοτριβεῖο τῶν δραστήριων ἐκείνων πατέρων.
Ὅλου τοῦ τοπίου ἡ γλύκα καί ἡ ἡσυχαστικότητα εἶναι, πράγματι, μοναδικές. Μέσα σ᾿ αὐτό, φυτεμένο σάν ἄλλο κυπαρίσσι τό ταπεινό μοναστήρι, αἰῶνες τώρα ἁπλώνει τίς ρίζες του, μένοντας ὄρθιο παρά τίς τρικυμίες τῶν καιρῶν.
Ἡ Μονή τῆς Μεταμορφώσεως ὑπῆρξε παλαιότερα ἀνεξάρτητη καί ὄχι μετόχι κάποιας ἄλλης μεγαλύτερης Μονῆς, μέ ἱδρυτή καί χρόνο ἱδρύσεως ἄγνωστα. Ἀνακαινίσθηκε τόν 18ο αἰ. ἀπό τόν Ἡγούμενο Εὐθύμιο Χατζηευαγγελινό, ἀπό τόν Ἅγιο Γεώργιο Νηλείας, ὁ ὁποῖος χάρισε σ᾿ αὐτήν ὅλη τήν ἀκίνητη περιουσία του, μέ ἀφιερωτήριο γράμμα πού ἐπικυρώθηκε καί ἀπό τουρκικό «χοντζέτι» τοῦ 1755, τοῦ ἱεροδίκη Λιβαδειᾶς Μουσταφᾶ Ρεσάτ ἐφέντη.
Τό 1864 ἐγκαταστάθηκε ὡς Ἡγούμενος τῆς Μονῆς ὁ ἱερομόναχος Νεόφυτος, προηγούμενος τῆς Ἱ. Μονῆς μας. Μετά τήν κοίμησή του τό 1882, καί μέχρι τό 1894 περίπου, ἀνέλαβε ὡς τελευταῖος Ἡγούμενος ὁ μοναχός Εὐγένιος Εὐσταθίου, πνευματικό τέκνο τοῦ Γέροντος Γαβριήλ Ἰωάσαφ. Ὕστερα ἀπ᾿ αὐτόν τό μοναστήρι δέν ξαναπέκτησε Ἡγούμενο.
Μόνο ἱερεῖς μέ ἐντολή τοῦ Μητροπολίτου Δημητριάδος τό λειτουργοῦσαν κατά διαστήματα.
Στίς ἡμέρες μας ἀποτελεῖ Μετόχι τῆς Μονῆς μας. Μέ πολύ σεβασμό καί ἐπιμέλεια, κατά τό μέτρο τῶν δυνατοτήτων μας, προχωρήσαμε στήν ἀνακαίνισή του, ἔχοντας τήν βεβαιότητα πώς διακονοῦμε ἕνα ἱστορικό χῶρο, πού ὑπῆρξε κατά τό παρελθόν ἄρρηκτα συνδεδεμένος μέ τή Μονή μας.
Ὡς δικό μας, λοιπόν, μοναστήρι τό ἀγαπήσαμε βαθιά. Γι᾿ αὐτό, προχωρήσαμε χωρίς καθυστέρηση, τό καλοκαίρι τοῦ 1995, μέ τή συνδρομή τῶν πιστῶν, στήν ἀνακαίνιση τοῦ ἑτοιμόρροπου μικροῦ Καθολικοῦ του, ἐνῶ παράλληλα ἐπιχειρήθηκε καί ἡ ἀνακαίνιση τῆς δυτικῆς πτέρυγος ἀπέναντι ἀπό αὐτό. Σήμερα αὐτή στεγάζει δύο κελλάκια στόν πάνω ὄροφο καί ἀρχονταρίκι στό ἰσόγειο, γιά τήν ἐξυπηρέτηση τῶν ἀδελφῶν καί τήν ὑποδοχή τῶν προσκυνητῶν. Ὁμοίως κατασκευάσθηκαν κοινόχρηστοι χῶροι καί διαμορφώθηκε ὁ περιβάλλων χῶρος μέσα στόν ἐσωτερικό περίβολο τῆς Μονῆς, ἀλλά καί ἔξω ἀπό αὐτόν. Ἡ ἐλπίδα γιά τήν πλήρη ἀνακαίνιση καί ἀποκατάστασή της εἶναι πάντα ζωντανή.
Οἱ ἀτέλειες πού παρουσιάζει ἀκόμα τό κτηριακό συγκρότημα δέν μᾶς ἐμποδίζουν ἀπό τό νά τό χρησιμοποιοῦμε ὡς χῶρο γιά περαιτέρω ἐντρύφηση στήν προσευχή καί στήν ἡσυχία, ἀλλά καί γιά τήν τέλεση τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν καί μάλιστα τῆς Θείας Λειτουργίας, κατά τήν ἡμέρα τῆς μεγάλης Δεσποτικῆς ἑορτῆς τῆς Μεταμορφώσεως. Τότε βγαίνει ἀπό τή σιωπή του, καθώς οἱ προσκυνητές πού ἑλκύονται ἀπό τόν ἦχο τῆς καμπάνας, γεμίζουν τόν αὔλειο χῶρο του. Τότε χαίρονται μαζί μας καί οἱ παλιοί πατέρες του, τῶν ὁποίων τά ὀστᾶ ἀναπαύονται καί αὐτά στό ὀστεοφυλάκιο τῆς Μονῆς μας.
Σέ κάθε λειτουργική εὐκαιρία, τό μονύδριο τῆς Μεταμορφώσεως «μεταμορφώνεται ἔμπροσθεν ἡμῶν», κατά τό ἁγιογραφικό, ὑπενθυμίζοντάς μας τήν ἀνάγκη τῆς δικῆς μας ἐσωτερικῆς μεταμορφώσεως…